Compassie

Meevoelen met de ander, aandacht hebben voor het lijden van anderen zonder hun emoties over te nemen: dat is compassie. Je kunt het oefenen. Medelijden zonder de drang het probleem van de ander te willen oplossen.

Wat heeft de ander nodig? Geen advies, geen mening, geen oordeel. De ander weet precies waar de pijn zit en wil gehoord worden. In het delen van verdriet ontstaat iets ongrijpbaars, wat we troost zouden kunnen noemen. Leer actief luisteren, met aandacht. Spiegel wat je hoort, ziet of voelt, als je een ander wilt helpen.

Iedereen die in het onderwijs werkt of in de hulpverlening actief is, heeft (of zal eens) ervaren dat je jezelf wilt onderwijzen of jezelf wilt helpen. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, maar je eigen behoeften niet te verwarren met de vragen van leerlingen of cliënten.

Als je compassie hebt voor jezelf, dan kun je dichter bij de ander komen. Het betekent dat je jezelf en de ander niet afrekent op onvolkomenheden. We hebben gebreken en pijnpunten, maar we vallen er niet mee samen. We zijn het niet. Denk niet: ik ben altijd zo snel boos, maar ‘ik merk dat ik boos reageer’. Dan gaat het over je gedrag en komt er ruimte om het te onderzoeken. Net zoals we spieren trainen, kunnen we compassie oefenen en sterker maken.

Verdieping

1.
Compassie trainen
Een manier om compassie te trainen is via de Loving, kindness training – het trainen van zachte vriendelijkheid. Deze oefening bestaat uit het inbeelden van mensen die je kent terwijl je genegenheid voor ze oproept en ze het beste toewenst. Je begint met mensen die je graag mag, maar je leert deze gevoelens ook te ervaren voor mensen met wie je minder goed overweg kunt.
Wetenschappers toonden aan dat proefpersonen al na een paar weken training (15 minuten per dag) beter in hun vel zitten en sneller mensen helpen die ze niet kennen. Neurowetenschappen Tanja Singer heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar empathie en compassie.

2.
Meer info Donders instituut voor Brein, Cognitie en Gedrag Radboud Universiteit Nijmegen: http://blog.donders.ru.nl/

3.
Met het boek ‘Compassie voor beginners: voor een leven met meer moed en geluk’ van Thupten Jinpa, kun je leren de compassiespieren te trainen.